GAW 2012 | Jonge kinderen

Rights from the Start!

In de eerste levensjaren maken de hersenen een enorme ontwikkeling door. Ondervoeding, een slechte gezondheid of chronische stress kunnen leiden tot een groeiachterstand die in veel gevallen onomkeerbaar is. Dat heeft invloed op de verdere schoolloopbaan en levensloop. Kinderen die opgroeien in een situatie van armoede, verwaarlozing of geweld lopen een groot risico op een verstoorde ontwikkeling.

Dat geldt voor kinderen overal ter wereld. Maar voor kinderen in ontwikkelingslanden is de kans extra groot dat ze opgroeien in situaties met onvoldoende zorg en gezondheid. Naar schatting gaat het in de landen met lage en middeninkomens om 200 miljoen kinderen van 0-5 jaar die zijn blootgesteld aan armoede en ondervoeding.

© Ian Riley

Recht op zorg

Het recht op zorg is vastgelegd in diverse internationale verdragen en verklaringen, zoals de VN-Conventie voor de Rechten van het Kind. Volgens dit internationaal verdrag, dat door nagenoeg alle landen is geratificeerd, hebben kinderen dezelfde rechten als volwassenen, en hebben ze daarnaast bijzondere aandacht en bescherming nodig. Dat geldt in nog sterkere mate voor jonge kinderen. De VN-Conventie bevat over hen een aantal bijzondere bepalingen. De Conventie legt een grote verantwoordelijkheid bij zowel de ouders en verzorgers als bij de overheid om het welzijn van kinderen te waarborgen.

Early Childhood Care and Education

Binnen ontwikkelingssamenwerking vertaalt de speciale aandacht voor zorg en onderwijs voor jonge kinderen zich in programma’s voor ‘Early Childhood Care and Education (ECCE)’. ECCE richt zich op de ontwikkeling van kinderen vanaf de geboorte tot aan de basisschoolleeftijd. Het gaat om ontwikkeling in brede zin: fysiek, cognitief, sociaal en emotioneel.

Er is een groot scala aan programma’s: van de aanleg van sanitaire voorzieningen en inentingen, tot kinderopvang en voorleesboeken in de moedertaal. Niet alleen ouders, maar ook leerkrachten, groepsleiders, gezondheidsmedewerkers, beleidsmakers en ambtenaren zijn bij de activiteiten betrokken.

Jonge kinderen en onderwijs

Een achterstand in de vroege ontwikkeling betekent bijna automatisch een achterstand op school. En daarmee weer een achterstand in de verdere ontwikkeling. Veel ECC-programma’s richten zich daarom specifiek op het van jongs af aan stimuleren van de ontwikkeling en de aansluiting op onderwijs.

Om die reden richt de eerste van de Education for All-doelen zich dan ook op het uitbreiden van zorg en onderwijs voor kinderen tot 8 jaar: het is een noodzakelijk fundament voor de andere doelstellingen.

Enkele voorbeelden van programma’s voor jonge kinderen

  • Ondersteuning van ouders en verzorgers. Hoe jonger het kind, hoe belangrijker de zorg is van het gezin waarin het opgroeit. Dat geldt eveneens voor de kinderopvang waaraan het kind wordt toevertrouwd. ECCE-programma’s willen ouders en verzorgers ondersteunen in het bieden van een warme, stabiele en stimulerende omgeving die aansluit op de behoeften van het jonge kind.
  • Flexibele kinderopvang. Waar kinderopvang bestaat, is dat meestal voor kinderen vanaf 3 jaar. Werkende moeders met jongere kinderen nemen deze vaak mee naar de werkplek. Die is echter lang niet altijd veilig. Per situatie moet worden gezocht naar passende oplossingen.
  • Kwaliteit voorschools onderwijs. Voorschools onderwijs hangt samen met een betere toegang tot het basisonderwijs en minder schooluitval. Kinderen die naar de kleuterschool zijn geweest, kunnen doorgaans beter lezen, rekenen en redeneren dan kinderen die thuis zijn gebleven.
  • De eerste jaren van het basisonderwijs. Voor de meeste kinderen in ontwikkelingslanden is de basisschool de eerste kennismaking met een formele leeromgeving. Die blijkt doorslaggevend voor de verdere schoolloopbaan: het is juist in de eerste klassen dat kinderen uitvallen of blijven zitten.

Hoe staat het ervoor?

In de afgelopen 30 jaar zijn er steeds meer mogelijkheden voor zorg en onderwijs voor jonge kinderen gekomen. Maar nog steeds is de toegang ertoe beperkt en ongelijk verdeeld. Niet alleen tussen rijke en arme landen, ook binnen ontwikkelingslanden en tussen bevolkingsgroepen. Kinderen uit achtergestelde groepen, zoals kinderen met een beperking of chronische ziekte, kinderen uit oorlogsgebieden of bepaalde etnische groepen hebben en houden een flinke achterstand.

Donoren, nationale overheden en internationale organisaties willen vooral investeren in middelbaar en beroepsonderwijs. Weinig ontwikkelingslanden hebben een goed beleid voor ECCE. Die overheden besteden vaak weinig aandacht aan jonge kinderen; de verantwoordelijkheid ervoor ligt vaak verspreid bij verschillende ministeries. Soms wordt ECCE wel opgepakt door bedrijven of door maatschappelijke organisaties. Maar als de ondersteuning en toezicht door de overheid ontbreekt, kan de kwaliteit onvoldoende zijn.

Campagne

ECCE is cruciaal voor de ontwikkeling, maar krijgt niet de aandacht die het verdient. Met de campagne ‘Rights from the Start!’ vraagt GCE in 2012 speciale aandacht voor goede zorg en begeleiding van jonge kinderen.  Waarom?

 

  • Jonge kinderen hebben recht op goede zorg, zoals vastgelegd in het VN-Verdrag voor de Rechten van het Kind
  • ECCE speelt een belangrijke rol bij het realiseren van mensenrechten in het algemeen, zoals het recht op leven, op gezondheidszorg en op onderwijs.
  • Speciale aandacht voor achtergestelde groepen bij ECCE-programma’s levert een grote bijdrage aan het doorbreken van de armoedespiraal en aan het overbruggen van maatschappelijke verschillen.
  • Goed voorschools onderwijs hangt samen met betere toegang tot basisonderwijs en minder schooluitval.
  • De taalkundige, cognitieve en sociale ontwikkeling die kinderen in hun eerste levensjaren opdoen, is het fundament voor levenslang leren.
  • Het is veel efficiënter om te investeren in de jonge jaren dan om achterstanden op latere leeftijd te compenseren.
  • Kinderopvang van goede kwaliteit biedt moeders meer kansen op het volgen van een opleiding. De gezondheid en sociaal-economische positie van moeders is een belangrijke factor in de ontwikkeling van hun gezinnen.

The Big Picture

Hoe ziet een fijne en gezonde jeugd eruit? Laat het zien met foto’s en tekeningen! Aan deze oproep gaven vele scholen, kinderdagverblijven, buurthuizen, speeltuinverenigingen, consultatiebureaus, pleegouders, opa’s en oma’s en natuurlijk heel veel kinderen gehoor. Alle tekeningen en handtekeningen onder de begeleidende petitie zijn op 25 mei 2012 aangeboden aan de directeur-generaal van UNESCO in Parijs. De tekeningen zijn nog een maand tentoongesteld in het hoofdkantoor van UNESCO.

Rights from the Start!

Met het rapport ‘Rights from the Start!’ wijst GCE op het belang van goede zorg en onderwijs voor jonge kinderen. Het rapport beschrijft de stand van zaken wereldwijd en doet aanbevelingen.

Waar de GCE zich in 2012 sterk voor maakt

Over de hele wereld zetten nationale GCE-coalities zich in om overheden aan de internationale afspraken te houden. Soms in goed gezamenlijk overleg, soms door petities en politieke lobby, soms met gedegen rapporten, soms met vrolijke publieksacties. Veel acties spitsen zich toe op de wereldwijde actieweek, de Global Action Week for Education (GAW). Maar ook in de rest van het jaar werkt de GCE-beweging aan het thema van 2012. Samen met de Consultative Group on Early Childhood Care and Education (CGECCD) heeft GCE de volgende policy demands opgesteld:

Cornerstone 1: Start at the beginning (age 0-3)

  • Integrate, coordinate, and improve services to all young children and their families.
  • Promote more positive caregiver/child interaction, stimulating environments, good health and nutrition, and better child care: provide universal access to family support programmes that address holistic child development; and promote the right to Early Childhood Education from the very start.

Cornerstone 3: Make schools ready for children (age 6-8)

  • Ensure a welcoming, appreciative, and inclusive school environment which facilitates the transition from the family or pre-school environment.
  • Train and appoint capable teachers to ECCE and lower primary grades who understand the development needs and learning styles of young children.
  • Ensure smaller class sizes and a manageable teacher-child ratios in ECCE and in the early years of primary school.

Cornerstone 2: Provide new opportunities for discovery and learning (age 3-6)

  • Ensure access to at least two years of quality early childhood prior to formal school entry.
  • Focus on the development of children’s sense of self, their interactions with peers and adults, their confidence as learners, their language competence, and their critical thinking and problem solving skills.
  • Provide information and support to parents, teachers and caregivers.

Cornerstone 4: Address the development of policies on early childhood (across all age ranges)

  • Develop, implement, and evaluate policies and action plans in the context of a national vision and strategies for young children, expanded investment in their development, and stronger inter-sectoral coordination.
  • Guarantee adequate resources by ensuring that early childhood is integral to national development policies and macroeconomic planning and budgeting.
  • Address early childhood, across sectors, in all national and sub-national policies and plans.
  • Invest now in ECC policies and programmes which will bring large future returns to individuals, families, communities, and nations.

Recommendations for Governments....

  • Use a rights based approach for all ECCE programmes.
  • Allocate greater resources to early childhood care and education from education budgets (at least 8%) and strengthen budget analysis and monitoring for ECCE.
  • Target the most disadvantaged populations while aiming for universal access to early childhood care and education and ensuring that all services are inclusive.
  • Ensure there is an early childhood policy in place with one entity responsible for young children’s services, preferably the ministry of education, bringing together and mobilising different technical services such as education, health, finance and planning, social welfare and protection, agriculture and rural development.
  • Broaden maternal/child health programmes to include children’s overall development and rights with an easy transition to later learning and support services for young children and their families. Parenting programmes need to be included as essential components of ECCE programmes, rather than as stand-alone activities.
  • Develop holistic framework/curriculum designed to meet the educational, developmental, nutritional, health and individual needs of children. Such a curriculum should be flexible and put the child at the centre of the learning and developmental process, valuing all kinds of activities that contribute to physical, psychomotor, cognitive, social and affective development.
  • Invest in training, skills/professional development, and accreditation of all early childhood courses that focus on active and child-centred approaches to children’s learning.
  • Ensure that communities receive support to provide flexible child care arrangements for 0 – 3 year olds with training provided for teachers and care-givers.
  • Support early childhood education to focus on play-based, child-centred approached; rigid, formal preschools and education centres with poorly supported staff can be damaging to children’s learning and development.
  • Children with special needs should be integrated into inclusive ECCE programs and be given the necessary attention.
  • Support teachers in the early grades of primary school to provide opportunities for active learning. Good quality early primary education leads to improved internal efficiency by lowering repetition and drop-out rates.
  • Expand public provision of ECCE and to remove physical, socio-economic and other barriers that might hinder access to services for young children.
  • Provide adequate, suitable and relevant facilities and equipment for young children, including well-equipped play grounds and indoor spaces, suitable toilets, toys, books and other teaching-learning resources.
  • Offer/undertake upgrading programmes for unqualified and under qualified teachers and caregivers.
  • Provide continuous professional development and support for teachers, caregivers leaders and other ECCE professionals.
  • Improve conditions of service for ECCE teachers, caregivers and other professionals.